Herman Stil, Het Parool, 30-3-2020

“Alles is gecanceld,” zegt Arjen van Klinken van Captain’s House in hartje Amsterdam. “Niemand boekt. April en mei zijn helemaal leeg. Ik heb een boeking voor juni, die kijkt het nog aan. Normaal heb ik in het toeristenseizoen 6000, 7000 euro omzet. Daar leven we als gezin-met-kind van. Ik had nog iets staan voor een verbouwing en onderhoud. Dat komt nu heel goed uit.”

“Ik zit echt op het randje omdat de stille maanden achter de rug zijn. Normaal teer je in januari, februari en een deel van maart in, en compenseer je dat in het voorjaar en hoogseizoen. Maar er komt geen compensatie.” Hij ziet geen uitweg. “Een andere baan zoeken? Ik kan die b&b niet ongestraft opheffen. Een deel van mijn woning is mijn bedrijf. Als ik dat opzeg, dan ga na mijn woonlasten enorm omhoog, terwijl ik geen inkomsten heb. Ik kan daar niks anders mee doen. Je maakt er niet zomaar en yogaschool van.”

Hiaat

In de gewraakte compensatieregeling die vlak voor het weekend werd aangekondigd ontbraken niet alleen veel winkels, maar ook de bed & breakfasts, terwijl hotels en pensions wel onder de steunmaatregelen vallen. Het winkelhiaat is dit weekend opgelost, maar over de circa 5500 b&b’s in Nederland is vooral veel onduidelijk.

Veel b&b-houders krijgen bij aanmelding voor de TOGS-compensatieregeling aanvankelijk de mededeling dat ze zich als ‘hotel, pension of conferentieoord’ kunnen aanmelden, maar vervolgens blijkt dat ze toch zijn uitgezonderd. Vaak doordat in de vergoedingsregels bedrijven die aan huis worden uitgeoefend, van een bijdrage zijn uitgesloten. “Met uitzondering van cafés waar de uitbater boven woont,” zegt horeca-adviseur Leonie van Spronsen. “Maar hoe is die situatie anders dan bij b&b’s?”

“Zaterdag is de aangepaste een nieuwe regeling is uitgekomen,” zegt ze. “Maar het is nog altijd een redelijk beperkte lijst. Zo ver wij begrijpen, staan b&b’s er nog altijd niet bij. Een b&b is ook geen hotel of horeca, maar valt onder het kopje ‘verblijfsrecreatie’. Die staat niet in de lijst.”

Grotere ondernemers

Niet iedereen krijgt nul op rekest. “Ik hoor van een aantal ondernemers dat ze er wel doorheen zijn gekomen,” zegt Hanny Arens van de stichting Bed & Breakfast Nederland. “Maar dan gaat het vooral om de grotere ondernemers, die ook echt als b&b bij de Kamer van Koophandel staan ingeschreven. Maar b&b-eigenaars zijn heel verschillend, vaak eenmanszaak of zzp’er. Maar een klein deel is aangemeld bij de Kamer van Koophandel. Of ze staan ingeschreven onder en andere noemer. Dan krijg je dus geen compensatie.”

Dat laatste geldt voor Dina-Perla Portnaar; haar bed & breakfast in de Van Baerlestraat maakt deel uit van een eenmansbedrijfje met allerhande werkzaamheden, van pr en consultancy tot journalistiek en marketing. “Maar sinds 2016 is de b&b de hoofdmoot,” zegt ze. “Ik wist al als zevenjarig meisje dat dit is wat ik het liefste doe. Ik heb marketing en communicatie afgebouwd.”

Sindsdien richt ze zich op Dina Perla Lodges: drie kamers in haar woning voor maximaal vier gasten. Alleen: die komen niet meer. “Mijn jaarinkomen is weg. Ik heb geen geld meer en moet nu mijn inkomsten van elders binnenhalen.”

Ze staat als eenmanszaak ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, onder haar toenmalige hoofdactiviteit ‘marketing & communicatie’. Die is uitgesloten van steun en ze kan niet aangeven dat haar inkomsten nu uit de b&b komen. Ook als dat wel zou kunnen, dan  is steun waarschijnlijk uitgesloten. “In de voorwaarden staat dat als je in je eigen bedrijf woont je geen recht hebt op een vergoeding.  Aan de andere kant eist Amsterdam in zijn vergunningen dat je in je b&b moet wonen, anders krijg je geen vergunning. Ik mag niet eens een vervanger inschakelen als ik zelf met vakantie ga.”

Uitkering

“Ik lig ervan wakker hoe ik dit gaan compenseren. Mijn kamers staan maanden leeg, de vaste lasten als gas en licht lopen door. Die 4000 euro zou al niet genoeg zijn. Ik had dit jaar 25.000 euro omzet gepland. Bruto hou ik veel minder over. Ik heb nu gewoon geen inkomen en probeer als een razende elders opdrachten te vinden. Ik wil op eigen benen staan. Ik ben niet van plan van uitkering te gaan leven.”

Arens van stichting Bed & Breakfast hoort vaker dat het water b&b-houders aan de lippen staat. Ook het bijbehorende boekingsplatform dat ze onderhoudt, is stilgevallen. “Normaliter doen we 150 tot 200 reserveringen per dag, nu zijn het er 4 of 5. Ook van Booking.com krijgen we niks meer. B&b’s zitten met de handen in het haar.”

Ze pleit voor een uitzonderingspositie voor de branche. “Omdat alle b&b’s omzetverlies lijden en geen personeel hebben. Dus niet kunnen profiteren van andere regelingen. Het zou ergens vandaan moeten komen. In België is het opgelost door alle b&b’s met de vergoedingsregeling te laten lopen.”

“De overheid zou het per geval moeten bekijken,” zegt ze. “Mensen die de b&b als enige inkomsten hebben, komen hierdoor in de problemen. Die hebben gewoon recht op steun.  Andere b&b-houders hebben er een baan naast, die komen voor een del in aanmerking. Er is in de regeling nu een urencriterium, dat is nog niet zo gek. Maar dat vergt maatwerk en ik weet niet of daar nu tijd en ruimte voor is.”

Verdomhoekje

Bed & breakfasts zitten in het verdomhoekje sinds het Amerikaanse Airbnb er slinks met hun imago vandoor is gegaan. Ten onrechte. Het verschil tussen een b&b en het aanbod via Airbnb is vaak levensgroot. En niet alleen doordat er ondanks de laatste ‘b’ zelden ontbijt wordt geserveerd in Airbnb-aanbod

Waar Airbnb-verhuurders tot nu nauwelijks aan regels zijn gebonden – of zich eraan houden – moeten bed & breakfasts zeker in Amsterdam aan veel voorwaarden voldoen. Onder meer op het gebied van brandveiligheid en hygiëne. Ook moeten ze in het bestemmingsplan passen. Als alles op orde is, mogen ze wel het hele jaar door actief zijn, zolang de uitbater aanwezig is.

Vakantieverhuur via Airbnb is door de gemeente Amsterdam beperkt tot 30 dagen – alhoewel Airbnb daarop weigert te handhaven. Aan veel meer overheidsregels hoeft een verhuurder nu niet te voldoen. Terwijl het bij een aanzienlijk deel van het aanbod op Airbnb – in weerwil van het privé-imago dat de Amerikanen proberen overeind te houden – om professionele verhuurders gaat. Wel heeft het college onlangs aangekondigd ook een vergunning voor Airbnbverhuurders in te voeren.

Bed & breakfasts moeten dit jaar ook een vergunning hebben – ruim 2650 hebben deze inmiddels aangevraagd. Zo mag niet meer dan 40 procent van de woning worden verhuurd, met een maximum van 61 vierkante meter.

Ondanks de coronacrisis zet Amsterdam de vergunningprocedure onverstoorbaar door. “Twee dagen nadat premier Rutte steun aan ondernemers toezegde kreeg ik een brief dat ik nu toch echt mijn vergunning moet regelen,” zegt Arjen van Klinken, “à 400 euro leges. Dat is toch bizar? Waarom stelt de gemeente Amsterdam zich niet humaan op naar de b&b-houders door de vergunningsverplichting op te schorten totdat de toeristenbranche zich weer heeft hersteld?”